​Metaverse TEHDİT mi?

Anlayan anlamayan herkes son günlerde metaverse adını sıkça duyuyor. Uluslararası Sosyal Medya Uzmanları Derneği (USMED) Gaziantep Şube Başkanı Onur Eyyupoğlu metaverse teknolojisini anlattı. Eyyupoğlu, ‘Metaverse ile meydana gelecek değişiklikler toplumsal zorlukları da beraberinde getiriyor. Çevrim içi yaşama geçiş inkar edilemez şekilde kimlik hırsızlığı ve dolandırıcılık riski de taşıyor’ dedi.
Son günlerde sıklıkla gündeme gelen “metaverse” hem Türkiye hem de dünyada oldukça büyük yankı uyandırdı. Pek çok kişinin dikkatini çeken bu kavram Antik Yunanca kökenli “meta” (öte) ile Batı dillerindeki “universe” (evren) sözcüğünün son parçası alınarak oluşturulan bir terim. Genellikle sanal gerçeklik (VR) teknolojisi ile erişilen sanal bir evreni tanımlamak için kullanılıyor. Bu kelime ilk olarak 1992’de bilim kurgu romancısı Neal Stephenson tarafından “Snow Crash” adlı romanda kendini gösterdi. Romanda karakterler, kendilerinin sanal temsilleri olan avatarları aracılığıyla evren ötesine girerler.

Facebook’un “meta” hamlesi
Facebook geçen ay adını Meta olarak değiştirdiğini duyurduğunda, şirketin kurucusu Mark Zuckerberg’in şirketin gelecek planlarını anlattığı bir video yayınlandı. Facebook Connect artırılmış ve sanal gerçeklik konferansında duyurulan isim değişikliğinin eski bir Facebook çalışanı olan Frances Haugen’in şirketin gizlilik ihlallerini açıklamasından sonra gelmesi de akıllarda soru işaretleri oluşturdu.
Metaverse evrenini detaylı şekilde aktaran Zuckerberg’in siyah tişörtü ve kot pantolonu içindeki dijital avatarı, yüzen bir uzay gemisinde arkadaşlarıyla kağıt oynarken görülüyor. Tam bu noktada akıllı saatindeki Messenger’ı kullanarak arkadaşını arıyor ve arkadaşıyla bir 3D sokak sanatı eserini incelerken geç kaldığını söylüyor. Bu video sosyal medyada on binlerce kez izlendi.
Meta, evren ötesini etkinleştirmek için Oculus kulaklıklarına büyük yatırım yapıyor. Hatta proje kapsamında çalışmak üzere Avrupa Birliği’nden 10 bin kişiyi işe almayı planlıyor. Zaten metaversenin ilk fitili, şirketin Rift VR cihazının yapımcısı Oculus’u 2 milyar dolara satın almasıyla ateşlenmişti.

Metaverse internetin geleceği mi?
Kovid-19 salgını boyunca sanal iletişim giderek önemli bir hal almaya başladı. Metaverse’nin de bu kapsamda çok sayıda kullanıcıyı bir araya getirecek ve kullanıcılara günlük aktivitelerini sanal ortamda yapacak fırsatlar sunması bekleniyor. Fakat metaverse teknolojisinin sınırlarını düzenleyen herhangi bir yasa olmaması kullanıcıları daha savunmasız hale getirebilir. Zuckerberg, metaversenin sadece şirketinin bir sonraki bölümü değil, aynı zamanda internet dünyasının geleceği olduğunu dile getiriyor.
Metaverse için zorluklardan bazıları, VR kulaklıklarını oyun alanlarından çıkarmak ve sanal gerçeklik ekipmanlarının maddi boyutlarını minimum seviyeye indirmek olacak. Zuckerberg katıldığı bir konferansta “Önümüzdeki 10 yıl içinde, metaverse bir milyar insana ulaşacak, yüz milyarlarca dolarlık dijital ticarete ev sahipliği yapacak ve milyonlarca yaratıcı ve geliştirici için işleri destekleyecek.” açıklamasında bulundu.
Gerçek dünyaya bir şeyler ekleyen ve çevrim içi sosyal karşılaşmaları gerçekten sosyal hale getirebilen sanal bir dünya, sosyal medyanın en başından vadettiği ancak çoğu zaman sağlayamadığı bir durum. Meta veriyi çalıştıran temel güç merkezi olarak internetin bu yeni nesil modele dönüşmesi bekleniyor. Salgın sırasında sanal modellerin standart bir yaşam biçimi olarak artan kabulüyle hareket eden birçok araştırmacı, metaversenin beklenenden daha erken bir gerçeklik haline gelebileceğine inanıyor.